3 yıl önce
Sınav dönemi çoğumuz için zorlu bir yolculuk. Bu yolculuğun zorlu olmasının nedeni çoğunlukla başarılarımızın inişli çıkışlı olmasından kaynaklanabilir. Önemli olan bu yolda doğru bir şekilde ilerleyebilmek. Peki nasıl yapacağız bunu?
Konular özelinde eksikliklerimize odaklanmak atacağımız ilk adım olmalı. Eksikliklerimizi fark etmenin sınav sürecine zamanı etkili şekilde kullanabilme, kaygımızı azaltma gibi çeşitli faydaları bulunmakta. Eksikliklerimizin farkına varıp onların üzerine gidebilmek sadece sınav dönemindeki başarımızı değil, genel olarak hayata dair yaklaşımımızı bile olumlu yönde değiştirebilir. Bununla beraber başarılı olduğumuz noktaların (kavranmış konular, çözülebilen sorular vb.) da sürekli farkında olmalıyız ki gelişimimizi takip edebilelim. İşte tam bu noktada deneme analizi devreye giriyor:
Deneme Analizi Nedir?
Deneme analizi bir deneme sonucunda çözdüğümüz soruların doğru, yanlış ve boş sayılarını kontrol ederek durumumuz hakkında bir analiz yapabilme işlemidir.
Nasıl Fayda Sağlar?
Deneme analizi yapmak bilmemiz gereken konuları ne derece bildiğimizi fark etmemize olanak sağlar. Eksiklerimizi detaylı bir şekilde tespit etmemize yardımcı olur. Yanlışlarımızı azaltarak netlerimizi artırmamızı sağlar.
Denemelerde Neden Hata Yaparız?
Deneme sınavlarında yapılan hataların nedenlerine baktığımız zaman bunların başında konu eksikliği, pratik eksikliği ve dikkat eksikliği gelmektedir. Şimdi bu nedenlerin biraz detayına inelim.
1.Konu Eksikliğinden Kaynaklanan Hatalar
Bunlar boş bırakılan veya direkt yanlış yapılan sorulardır. Diyelim ki Matematik dersinde üslü sayıları tam olarak çalışmadın. Bunun sonucunda o konuya dair sorularda hataların çıkabilir veya boş bırakmak durumunda kalabilirsin.
2.Pratik Eksikliğinden Kaynaklanan Hatalar
İlgili konuya ait soruların çözümünde pratik eksikliğinden kaynaklanan hatalar olabilir. Bu sorularda daha çok zaman harcanmıştır. Çözüme ulaşılmasına rağmen hatalı cevaplanmıştır. Örneğin Geometri dersinden bildiğin bir konuda soru karşına geldi. Ancak pratik eksikliğinden dolayı sorudaki anahtar bir bilgiyi kaçırdın ve çözmeye devam ettin. Bu durum sonucunda da yanlış cevaba ulaştın.
3.Dikkat Eksikliğinden Kaynaklanan Hatalar
Konu bilinmesine rağmen dikkatsizlik sonucu yanlış yapılan hatalardır. Çözüm yolunda doğru ilerlememize rağmen işlem hatası yapmamız, soru kökünü yanlış okumamız, soruda doğru cevaba ulaşmamıza rağmen yanlış şıkkı işaretlememiz, optik kâğıda cevabı yanlış geçirmemiz dikkat hataların arasındadır.
Renk Kodlarıyla Deneme Analizi
Denemende konu dahilinde kaç doğru, kaç yanlış, kaç boş yaptığını belirle ve analiz defterine not al. Daha sonra da aşağıdaki sınıflandırmaları takip ederek ilerleyebilirsin.
Yeşil Kod: Emin olarak çözdüğün ve doğru yanıtladığın sorular
Bu sorular senin motivasyon aracın olacak. Bir denemede yeşil kod tanımına uyan soru sayını belirle ve not al. Umutsuzluğa kapıldığın zamanlarda, bu yeşil kodlu soru sayına baktığın zaman başarabildiğini göreceksin.
Aynı zamanda bu kodlama senin denemelerine olumlu açıdan bakmanı da sağlayacak. Genellikle deneme sonrası yanlış sayımıza odaklanır, doğru yaptığımız soru sayısını önemsemeyebiliriz. Bu kodlama yöntemiyle doğru yaptığın sorular sana başarılarını hatırlatacak. Bir sonraki adım yeşil kodlu soruların konularını belirlemek. Bu konular bizim başarımızı temsil ettiği için bu konuları düzenli olarak tekrar etmemiz ve bu konulara dair aralıklarla soru çözmemiz önemli. Böylece başarımızı garanti altına almış olacağız.
Gri Kod: Emin olamadığın konulara ait doğru yanıtladığın sorular
Gri renk koduna ait soruları doğru yapmış olsan bile sorunun ait olduğu konunun tekrar üstünden geçmen önemli. Aynı zamanda ilgili konu bazında soru çözme noktasında pratik eksikliği de yaşıyor olabilirsin. Bu soruların konularını tekrar edilecek ve soru çözülecek konular olarak analiz defterine not alabilirsin.
Turuncu Kod: Konuyu bilmene rağmen dikkat hatasıyla yanlış yaptığın sorular
Bu sorularda neden hata yapmış olduğunu biraz düşünmen ve aklına geldikçe bu nedenleri not alman önemli. Dikkat hatası nedenlerini belirledikçe ve not aldıkça dikkat eksikliğine neden olan etmenlere karşı farkındalığın artacak ve böylece hatalarını azaltmaya başlayacaksın. Matematikte çözüm yolunda doğru ilerlemene rağmen işlem hatası yapman, Türkçede bir paragraf sorusunun soru kökünü yanlış okuman, herhangi bir soruda doğru cevaba ulaşmış olmana rağmen yanlış şıkkı işaretlemen veya optik kâğıda cevabı yanlış kodlaman dikkat hatalarından birkaçı olabilir. Bunları not alabilirsin.
Kırmızı Kod: Emin olmadığın, yanlış yaptığın sorular
Bilmediğin bir konuya dair soru çözerken o soruyu doğru cevaplayamaman oldukça normal bir durum. Bu tür soruları kırmızı renkle kodlayabilirsin.
Örneğin; Türkçede kırmızı kodlu soruları gözden geçir. Bu soruları kesip defterine yapıştır. Hangi konulardan hataların var? Yapıştırdığın sorulardan birisi cümlede anlam konusuna ait olabilir. Bu sorunun yanına öğrendiğin yeni bilgileri not alabilirsin. Böylece konuya ait bilgiler ve sorular tek bir yerde bulunmuş olur, geriye dönüp baktığında kafa karışıklığın da azalmış olur. Öğrendiğin yeni bilgilere dair düzenli tekrar yapman önemli. Konu çalıştıktan sonra o konuya dair test çözmen hem konuyu sıcağı sıcağına tekrar etmeni hem de sınava hazırlık sürecinde hızlanmanı sağlayabilir. Tekrar etme sıklığı da derslerinin içeriği ve yoğunluğuna göre değişkenlik gösterebilir. Örneğin yeni öğrendiğin bir konuyu aynı hafta tekrar edebilir ve bu tekrarı iki haftada bir aralıklarla devam ettirebilirsin.
Sarı renk: Boş bıraktığın sorular
Sarı kodlu sorularda da kırmızıyla benzer şekilde ilerleyebilir, boş bıraktığın soruların geneline baktığında hangi konuda eksiğin çoğunluktaysa önce ona yönelebilirsin. Konuyu gözden geçirdikten sonra boş bıraktığın sorular bazında önemli bulduğun bilgileri o soruların yanlarına özet hâlinde yazabilirsin.
Uzman Psikolog Murat Karakuş